Factor 15 Rol van het netwerk

Welke rol speelt het netwerk van kind en ouders? Denk aan emotionele steun, praktische steun, verbinden, enzovoort.

Deze pagina hoort bij de Familiescan bij scheidingen. De Familiescan helpt professionals om een eerste indruk te krijgen van de brede context rond een scheiding. De website Familiescan bij scheidingen is de opvolger van de app met dezelfde naam. De doorontwikkeling werd gedaan door Altra (onderdeel van iHUB) in samenwerking met negen gemeenten in de regio Hart van Brabant. Voor meer informatie over eigenaarschap en voorwaarden voor gebruik van de Familiescan, zoek contact met Olaf Goorden via o.goorden@altra.nl

Achtergronden

Een netwerk bestaat uit individuele mensen die rechtstreeks, of via een omweg, sociaal of professioneel met elkaar verbonden zijn. In de context van scheiding zijn de twee gezinssystemen van het kind het uitgangspunt met daaromheen familie, vrienden, nieuwe partners en stiefkinderen en semi-professionals (denk aan leerkrachten, sportcoaches, hulpverleners, enzovoort). Invloed van het netwerk bestaat al voordat hulpverlening ingeschakeld wordt en kan lang nadat de hulpverlening afgesloten is doorlopen. Het gaat bij de analyse zowel om krachten in het netwerk die een positieve en ondersteunende rol kunnen spelen als die een negatieve en escalerende rol kunnen spelen.

Samen met onder andere een goed functionerende, verzorgende ouder en een goede relatie tussen kind en uitwonende ouder, is steun vanuit de sociale omgeving van groot belang in scheidingssituaties. Een beschermende factor is ook een goede relatie met broertjes en zusjes.  De mogelijkheid bestaat dat de sociale kring van ouders en kinderen verdeeld raakt. Het kind kan daardoor contact verliezen met voor hem of haar belangrijke mensen (zoals grootouders). Als ouders in een manipulatieve strijd zitten, kan zowel het sociale als (semi-)professionele netwerk daar ook, bewust of onbewust, een actieve probleemversterkende rol in spelen. Aan de andere kant kan het netwerk ook juist een bron van steun zijn. Het netwerk kan door het eigen gedrag ook een voorbeeldfunctie vervullen.

Instrumenten en technieken bij informatieverzameling

Voor de hand liggende bronnen om informatie te verzamelen zijn: cliëntdossier, gesprekken met ouders (bij voorkeur samen), gesprekken met het kind, gesprekken met informanten uit het netwerk (leerkracht, familie, huisarts, enzovoort) en gesprekken met eventuele verwijzer en andere betrokken professionals. Overweeg om advies te vragen aan een gedragswetenschapper of andere professional met specialistische kennis op scheiding of een thema waarover je twijfelt.

Het is belangrijk om te weten of het netwerk een bron van strijd, of een bron van steun is.

Zinvolle vragen om beantwoord te krijgen zijn onder andere:

  • hoe ziet het netwerk van het gezin eruit?
  • is er sprake van een nieuw samengesteld gezin?
  • welke personen in het netwerk hebben een positieve invloed en hoe ziet die invloed er concreet uit?
  • welke personen in het netwerk hebben een negatieve invloed en hoe ziet die invloed er concreet uit?
  • is er iemand binnen het netwerk die aanvaardbaar is voor beide ouders en een bemiddelende rol kan spelen?
  • is er iemand binnen het netwerk die een steun kan zijn voor de kinderen?

Om zicht te krijgen op deze factor kun je daarnaast gebruik maken van onder andere:

  • oplossingsgerichte gesprekstechnieken
  • motiverende gesprekstechnieken
  • netwerkinventarisatie-instrumenten (zoals een bolletjesschema of genogram)

Mogelijke interventies specifiek bij deze factor

Interventies kunnen gericht zijn op het versterken en benutten van het netwerk van zowel ouders als kinderen, maar ook op het beperken van negatieve invloeden van bestaande netwerken.

Specifiek voor deze factor kun je denken aan inzet van:
• ouderschapsbemiddeling en/of Omgangsbegeleiding
• hulp gericht op aanpak van stressfactoren, bijvoorbeeld opvoedondersteuning, netwerkversterking, schuldhulpverlening

Meer bronnen

Voor meer achtergrondinformatie over scheiding en problemen van kinderen, zie: